Ingrid (58) is buddy voor ouderen met dementie: ‘Soms ontstaat zelfs een vriendschap’

Mantelzorg binnen een gezin kan een enorme druk leggen op alle betrokkenen. De dynamiek verandert en een partner is ineens verzorgende. Om betrokkenen te ontlasten, kunnen dementiepatiënten een buddy krijgen.

Ingrid werkt als buddy en brengt een paar uur per dag tijd door met ouderen die dementie hebben. “Mensen doen het weleens af als een ‘lekker baantje’, maar daarin vergissen ze zich echt.”

Als buddy begeleidt Ingrid meerdere cliënten. Dit zijn bijvoorbeeld ouderen of mensen met dementie. “Het werk draait om het ontlasten van zowel de patiënt als hun familie. Ik ga er een paar keer per week op uit met mijn cliënten en doe dan dingen die zij leuk vinden. Eén van mijn cliënten is een man van ongeveer mijn leeftijd die alzheimer heeft. Als ik bij hem ben zijn er wat vaste onderdelen die we altijd doen, zoals koken of boodschappen doen, maar we doen ook dingen die hij leuk vindt. Dat kan van alles zijn: van wandelen en zwemmen tot een fietstochtje of een bezoek aan het Openluchtmuseum. Maar bij anderen kan het ook gaan om bijvoorbeeld administratieve begeleiding of ik ga met ze mee naar de pedicure of huisarts. Elke situatie is anders.”

Overstap vanuit de zorg
Ingrid is haar hele werkende leven actief geweest in verschillende takken van de zorg. Als verzorgende werkte ze onder andere in de thuiszorg. “Vijf jaar geleden moest ik tot mijn spijt stoppen met mijn baan in de zorg, omdat ik last kreeg van fysieke klachten. Maar ik wilde niet stilzitten en besloot iets anders te gaan zoeken waarin ik met mensen kan blijven werken. Zo kwam ik terecht bij een organisatie die buddy’s zocht en dat sprak me heel erg aan. Het is anders dan werken in de zorg, omdat je veel meer één-op-één met iemand bent, maar ik zou nu niet meer anders willen.”

Een band opbouwen met cliënten
“Het begint in mijn werk als buddy altijd met een klik. Ik voel meestal vrij snel aan of er een match is tussen mij en de cliënt, maar ik vind het belangrijk dat het voor een cliënt en zijn of haar gezin ook goed en prettig voelt. Je trekt heel intensief met elkaar op, dus als die klik er niet is, kan het voor vervelende situaties zorgen. Hoe die klik er precies uitziet en hoe het voelt, is lastig om te omschrijven. Vaak speelt leeftijd wel een rol, net als gedeelde interesses. Maar het is ook gewoon een bepaald gevoel dat je moet hebben.”

Ingrid is op dit moment buddy voor vier cliënten, die alle vier heel verschillend zijn. Zo begeleidt ze een patiënt met alzheimer, maar ook ouderen die hulp nodig hebben bij bijvoorbeeld administratieve zaken of het regelen van afspraken. Het draait dus vooral om het doen van leuke dingen, maar dat betekent niet dat haar werk makkelijk is. “Zeker de eerste paar keren vond ik het bij deze jongere cliënt lastig, omdat je ongeveer dezelfde leeftijd hebt, maar in zulke verschillende situaties zit. Diegene heeft mijn leeftijd, maar is ziek en gaat mentaal achteruit. Ik probeer daar doorheen te kijken, en dat lukt door een band met iemand op te bouwen. Ik zie dan niet meer alleen de ziekte, maar ook de persoon. Zo ontstaat zelfs een vriendschap.”

Meer dan contact met een cliënt
“Eén van de mooie kanten van het werk, is dat ik er kan zijn voor de cliënt, maar ook voor zijn of haar naasten. Zeker bij jongere mensen waarbij een partner en kinderen thuiszitten. Ik kan hun even ontlasten en zorg ervoor dat ze niet altijd mee hoeven naar moeilijke afspraken bij de huisarts. Hun vader en partner heeft een moment waarop hij iets doet wat hij leuk vindt, en zij kunnen ondertussen ook tot rust komen.”

“De reacties van gezinnen zijn heel fijn. In dit specifieke gezin spreken ze die dankbaarheid naar mij uit. Dan vertellen ze dat ze het fijn vinden dat ik een paar uur met hem op pad geweest ben en dat ze zien hoe goed het hem doet. Het gebeurt namelijk weleens dat ik hem op kom halen en zij aangeven dat het een lastige ochtend is. Als ik dan met hem op pad ga, zie ik hem ontdooien doordat hij even afgeleid is en iets anders kan doen. Dat is voor het gezin, maar ook voor hemzelf, heel fijn.”

Een ‘lekker baantje’
“Mijn werk als buddy geeft me heel veel voldoening. Mensen doen het weleens af als een ‘lekker baantje’, maar daarin vergissen mensen zich echt. Je moet heel veel geduld met iemand hebben. Maar als ik zie dat iemand ontdooit en zich weer goed voelt na die paar uur dat we samen zijn, voelt dat zo fijn. Het geeft me dan ook energie. Een buddy is wat mij betreft voor iedereen de moeite waard. Het kan het leven van cliënten verrijken en is voor hun fijn.”

De inzet van een buddy wordt geregeld via het Persoonsgebonden budget. Met dit budget kan zorg ingekocht worden voor onder andere alzheimerpatiënten. Om een buddy toegewezen te krijgen, bekijkt een casemanager de situatie. Als deze oordeelt dat er iets moet gebeuren, wordt een verzoek bij de gemeente neergelegd voor de Wet Langdurige Zorg (WLZ). Onderdeel van de WLZ is het persoonsgebonden budget.