Financiële uitbuiting voorkomen bij dementie

Je naaste met dementie kan af en toe impulsieve aankopen doen. Gelukkig kun je onverantwoorde uitgaven soms terugdraaien en je naaste beschermen tegen uitbuiting.

Je naaste met dementie is door haar ziekte kwetsbaarder voor mensen die misbruik willen maken van haar situatie. Verkopers aan de deur, op straat of via de telefoon, familieleden die geld nodig hebben en aanbiedingen in winkels zijn voor je naaste moeilijk te weerstaan, zeker als er enige druk wordt uitgeoefend. Je kunt soms onverantwoorde uitgaven terugdraaien en je naaste beschermen tegen uitbuiting.

Eenvoudige oplossingen voor grote problemen
Je naaste kan zeer impulsief aankopen doen die ze niet nodig heeft. Vooral in het beginstadium van dementie, als zij alleen thuis is bijvoorbeeld, kan ze aan de deur of telefonisch zaken aanschaffen zonder dat jij hier weet van hebt. Dit kan financieel nare gevolgen hebben. Met een paar eenvoudige maatregelen voorkom je aanschaffen die later lastig terug te draaien zijn.

Mijn moeder is een echte shopaholic, ze wordt blij van dingetjes kopen. Soms neem ik stiekem wat spullen van haar mee en die verkoop ik dan weer via Marktplaats.

— Daphne (38)

Vraag: Hoe bescherm ik mijn ouders tegen financieel misbruik?

Huwelijk dementerende moeder nietig verklaard door rechter. Dat was een mooi bericht om te lezen. De rechter heeft – gelukkig – kunnen ingrijpen. Wat was het geval? Twee dochters zagen hun moeder in een paar jaar tijd sterk veranderen. De moeder bleek dementie te hebben. Vlak na de diagnose trouwde zij met een veel jongere man en werd het contact met de kinderen verbroken. Het stel trouwde in gemeenschap van goederen. Vanaf dat moment werd alles wat de beide echtgenoten bezitten gemeenschappelijk vermogen. De man had zich alles kunnen toe-eigenen. Dat dat ook de bedoeling was, bleek uit het laten opstellen van een testament, waarbij de kinderen werden onterfd.

De dochters maakten zich – terecht – zorgen en spanden een rechtszaak aan om het huwelijk nietig te laten verklaren. Uit het deskundigenrapport van de geriater blijkt dat moeder op het moment dat ze het huwelijk ingelokt werd, al dementie had en niet meer wilsbekwaam was.

Hoe kunt u deze situatie voorkomen?

Had de ambtenaar van de burgerlijke stand het moeten zien?
Voor een buitenstaander is het uiterst moeilijk te beoordelen of er sprake is van wilsonbekwaamheid. Zeker voor een ambtenaar van de burgerlijke stand. Een huwelijksvoltrekking is een kort moment. Dat een huwelijk ook een zakelijke overeenkomst is, is een besef dat ook mensen zonder dementie vaak niet hebben. De roze wolk overheerst.

Wat kan een notaris doen?
Ook voor een notaris is het knap lastig om wilsbekwaamheid goed in te schatten. Op het moment dat hij of zij het vermoeden heeft dat er sprake is van wilsonbekwaamheid, werken notarissen met een protocol. Er zijn inmiddels notarissen die gespecialiseerd zijn in het herkennen van dementie en het werken met mensen met (beginnende) dementie. Maar het blijft moeilijk om te zien of iemand juridische zaken gewoon niet helemaal begrijpt, of daadwerkelijk wilsonbekwaam is. Vooral omdat sommige mensen met dementie meesters zijn in het maskeren van hun ziekte.

Wat kun je als kind doen om een zaak als deze te voorkomen?
In ieder geval is het verstandig om aan de bel te trekken na de diagnose dementie. Als een notaris of ambtenaar van de burgerlijke stand tijdig geïnformeerd is over de situatie, dan zal hij of zij de situatie nog zorgvuldiger beoordelen. De notaris kan desnoods van tevoren al een deskundigenadvies van een gespecialiseerde arts vragen. In dat geval wordt een huwelijk wellicht niet eens voltrokken of een levenstestament niet herroepen.

Wanneer u kinderen heeft, is het verstandig om op tijd een levenstestament te maken en daarin de lijnen uit te zetten voor de kinderen. Dat kun je niet vroeg genoeg in je leven doen. Als uw naaste de diagnose dementie krijgt, is het slim om na te gaan of er al een levenstestament is. Wanneer kinderen de bevoegdheid krijgen om indien nodig namens de ouder op te treden, kunnen zij hun ouders in bescherming nemen tegen profiteurs en (zorg)beslissingen nemen die aansluiten bij de wens van de ouder.

Praat er samen over
Gelukkig is dit huwelijk tijdig ontbonden. Deze zaak is wel een goede aanleiding om eens met elkaar te praten over het opstellen van een levenstestament. Wie mag beslissingen nemen wanneer uw naaste dat niet meer kan? Zo zorgt u dat uw naaste de regie houdt, ook als zij het niet meer (helemaal) zelf kan overzien.

bron; dementie.nl