Omgaan met herhaalde vragen en handelingen.

Steeds hetzelfde doen, of meerdere keren dezelfde vraag stellen kan bij dementie een teken zijn van angst of verveling. Het is niet alleen vervelend voor de persoon met dementie, maar ook voor de omgeving. Waar komt dit gedrag vandaan en wat kun je eraan doen?

De oorzaak van herhaalde vragen en handelingen bij dementie.
Dementie leidt vaak tot gedrag dat zich herhaalt. Bijvoorbeeld steeds maar blijven zoeken naar iets in dezelfde la. Of de hele tijd dezelfde vraag stellen. Soms komt dat omdat je met dementie vergeet dat je diezelfde vraag net ook al hebt gesteld. Het kan ook te maken hebben met een beroep of hobby van vroeger. Herhaalde bewegingen zoals tikken of heen en weer lopen (ijsberen) kunnen een teken zijn van angst of verveling.

Voorbeelden van herhalend gedrag.
Herhalend gedrag kan verschillende vormen aannemen. Denk bijvoorbeeld aan:

• Voortdurend bewegingen herhalen, zoals met de vinger op de stoelleuning tikken of over de eigen wang of arm wrijven.
• Meerdere keren achter elkaar dezelfde persoon bellen, bijvoorbeeld een familielid.
• Steeds dingen controleren, bijvoorbeeld of het raam dicht is, of de kat binnen is.
• Steeds dezelfde vraag stellen, zoals ‘Wanneer gaan we nou weer naar huis?’.
• Spullen verzamelen, zoals geld, kleding en eten.
• Doorgaan met een taak, ook wanneer die taak al gedaan is.
• Altijd dingen op precies dezelfde manier of in dezelfde volgorde willen doen.

 

Wat kun je doen tegen herhalend gedrag bij dementie?

• Probeer rustig te blijven reageren

Al is het heel menselijk dat het gedrag op je zenuwen gaat werken. Als je zelf kalmte en rust uitstraalt, is de kans groot dat de ander ook rustiger wordt. Beantwoord de vraag met simpele woorden. Ben je het zat om steeds hetzelfde antwoord te geven, schrijf het antwoord dan op een kaartje en geef dat. Wordt het je echt even te veel? Neem dan even afstand en rust voor jezelf. Onthoud dat dit gedrag vaak tijdelijk is.

• Niet benoemen

Het heeft geen zin om het herhalende gedrag te benoemen. (‘Je hebt al tien keer gebeld’). Voorkom dat je in een discussie belandt, want die ander beseft het écht niet.

• Geen verwijten of irritatie

Probeer geen verwijten te maken of geïrriteerd te reageren. De ander het gevoel geven dat hij of zij iets verkeerd doet, zorgt alleen maar voor meer spanning.

• Zoek de oorzaak uit

Probeer erachter te komen wat het gedrag veroorzaakt. Het kan verwarring zijn, maar er kan ook een oorzaak zijn waar je niet meteen aan denkt. Zorgen of stress, bijvoorbeeld. Het herhalen van bewegingen kan onbewust een manier zijn om te kalmeren. Voelt iemand met dementie zich onveilig, dan wil hij of zij bijvoorbeeld steeds controleren of de ramen en deuren dicht zijn. Ook vragen naar de eigen ouders komt regelmatig voor bij een onveilig gevoel.
Heb je een vermoeden van de oorzaak, dan kun je proberen hier op in te spelen. Bijvoorbeeld door samen foto’s te kijken van de persoon of het huisdier waar steeds naar gevraagd wordt.

• Zorg voor een activiteit

Wanneer je vermoedt dat verveling de oorzaak is, zorg dan voor een activiteit. Ga samen wandelen, kaarten, puzzelen, plantjes verpotten of doe samen een dansje op leuke muziek.

• Pak een vroegere hobby op

Denk ook aan vroegere hobby’s en beroepen. En ook (of juist!) met dementie is het fijn om klusjes te blijven doen, zoals het huishouden of in de tuin werken. Zeker als dat vroeger bij het dagelijks leven hoorde.

• Stimuleer de zintuigen

Herhaalde handelingen kunnen een poging zijn om verveling te bestrijden. Door het verlies van hersencellen kun je het leven als ‘dof’ ervaren. Soms zijn herhaalde handelingen een manier om dat doffe gevoel te doorbreken. Wat daarbij kan helpen is iets geven dat de zintuigen stimuleert. Dat kan zo simpel zijn als een rubberen balletje of een lapje stof. De radio aanzetten kan ook al helpen.

• Haal de aanleiding weg

Soms kan het helpen de aanleiding weg te halen. Wil iemand bijvoorbeeld steeds naar buiten, haal dan de voorwerpen weg die hem of haar op dat idee kunnen brengen. Jassen of tassen kun je bijvoorbeeld uit het zicht hangen.

• Stel gerust

Is het lastig om te achterhalen waar de stress of onrust vandaan komt? Houd het dan bij een algemene geruststelling. Zoals ‘Het komt echt goed.’

• Let ook op medicatie

Sommige medicijnen geven bijwerkingen die herhalend gedrag veroorzaken. Overleg daarover met de huisarts.

• Rustige omgeving

Zorg als het lukt voor een omgeving zonder lawaai of rommel.

Bron; Dementie.nl