Op 17 maart 2021 zijn de Tweede Kamerverkiezingen. Iedereen boven de 18 mag zijn of haar stem uitbrengen, ook je naaste met dementie. Vanwege corona kunnen mensen van 70 jaar en ouder dit jaar ook per post stemmen. Lees onze tips en het stappenplan.

De diagnose dementie verandert niets aan het stemrecht

Zolang je naaste wil en kan stemmen, mag dat. De diagnose dementie is geen reden om niet te mogen stemmen. Alleen mensen die ernstige strafrechtelijke delicten hebben begaan, kunnen door de rechter worden uitgesloten van kiesrecht.

Wil je weten waarom stemmen belangrijk is en waar je uit kunt kiezen? Kijk op www.stemjijook.nl.

Begeleiden mag, tot aan het stemhokje

Het kan zijn dat de dementie het moeilijker maakt om te stemmen, bijvoorbeeld omdat je naaste de weg naar het stemlokaal niet meer weet. Je mag altijd meegaan om iemand naar het stemlokaal te begeleiden. Het stemmen in het stemhokje zelf, dat is wel privé. Je mag niet met je naaste mee het stemhokje in om te helpen. Alleen wanneer je naaste een lichamelijke beperking heeft (rolstoel, slecht zien, trillende handen), mag er iemand mee het stemhokje in. Het is in dat geval wel een voorwaarde dat je naaste dit zelf aangeeft bij de mensen van het stemlokaal. Uiteraard moet je daarbij ook rekening houden met de coronaregels.

Iedere gemeente heeft een paar stembureaus waar je naaste al op maandag 15 en dinsdag 16 maart mag stemmen. Die dagen zijn namelijk speciaal bedoeld voor kiezers die behoren tot de risicogroepen en daardoor extra kwetsbaar zijn voor het coronavirus. Net als de andere stembureaus zijn ze open van 7.30 tot 21.00 uur.

Vanwege de coronamaatregelen is het voor mensen van 70 jaar dit keer mogelijk om per post te stemmen. Verderop in dit artikel leggen we uit hoe dat werkt. Het voordeel van per post stemmen is dat je niet naar het stemlokaal hoeft. Het kan veilig vanuit huis.

Een uitlegkaartje maken

Als je met je naaste meegaat naar het stemlokaal kun je eventueel een kaartje meenemen waarop staat dat ze dementie heeft. De mensen op het stemlokaal zullen meteen begrijpen dat het stemmen bij je naaste wat meer tijd kan kosten.
Ga samen met je naaste op een rustig moment stemmen. Halverwege de ochtend en begin van de middag (voordat de kinderen van school worden opgehaald) zijn over het algemeen wat rustiger momenten.

Je naaste kan iemand machtigen

Wanneer je naaste niet naar het stemlokaal kan of wil gaan, mag ze iemand machtigen die voor haar stemt. Er zijn een aantal dingen waar je rekening mee moet houden bij een machtiging:

• Lees allereerst goed de instructies op de stempas. Op de stempas staat hoe je iemand kunt machtigen.
• Begin op tijd. Als degene die gemachtigd wordt in dezelfde gemeente woont, dan kan de machtiging geregeld worden via de stempas. Woont de gemachtigde in een andere gemeente? Dan moet er vooraf schriftelijk toestemming worden gevraagd. Dit moet je minimaal vijf dagen van tevoren regelen.
• In principe moet je naaste iemand machtigen die dichtbij haar staat (partner, kind, curator of mentor). Als al deze mensen niet kunnen, kan er ook een hulpverlener worden gemachtigd.
• Om iemand te machtigen moet je naaste nog wel haar eigen handtekening kunnen zetten. Behalve als op het identiteitsbewijs staat ‘niet in staat een handtekening te zetten’ dan wordt het machtigingsformulier ook zonder handtekening geaccepteerd op het stemlokaal.

• Degene die uit naam van je naaste een stem uitbrengt, moet volgens de wil van je naaste stemmen. Je naaste moet haar wil dus nog wel duidelijk kunnen maken, op het moment dat ze haar handtekening zet op de machtiging.

Stemmen per brief als je 70 jaar of ouder bent

Als je 70 jaar of ouder bent, kun je bij de Tweede Kamerverkiezing 2021 ook per brief stemmen. Deze groep is volgens het RIVM namelijk extra kwetsbaar voor het coronavirus. Als je niet naar het stemlokaal kan of wil, hoeft dat dus niet. Stemmen per brief gaat als volgt:

1. Je hebt via de post een stempluspas ontvangen. Dit is het stembiljet voor mensen ouder dan 70.
2. Naast de stempluspas ontvang je ook een briefstembiljet, twee enveloppen en een instructie. Deze heb je nodig om te stemmen via de post.
3. Vul het briefstembiljet in. Hierop geef je aan op wie je wilt stemmen.
4. Doe het briefstembiljet in de envelop met de tekst ‘briefstembiljet’ en sluit de envelop.
5. Onderteken de stempluspas.
6. Stop de ondertekende stempluspas en de gesloten stembiljet-envelop in de retourenvelop. Plak de retourenvelop dicht.
7. Stuur de envelop per post of geef deze af bij een gemeentelijk afgiftepunt.

College voor de Rechten van de Mens

Ervaren jij en je naaste problemen bij het stemmen? Of ging het juist heel goed? Werden jullie goed geholpen of was de informatie juist heel onduidelijk? Deel jullie ervaringen vanaf 10 maart bij het meldpunt van het College voor de Rechten van de Mens. Je kunt het meldpunt ook bellen: 030 888 3 888. Het College houdt toezicht op de naleving van het VN-verdrag. In het VN-verdrag staat dat iedereen met een beperking zonder obstakels moet kunnen stemmen. Het VN-verdrag geldt ook voor mensen met dementie.

bron; dementie.nl