Zorgen voor iemand met dementie terwijl je werkt

Als je zorgt voor iemand met dementie én een baan of eigen bedrijf hebt, is dat soms lastig. Hoe combineer je mantelzorg en werk? Het belangrijkste is om hier al vroeg over te praten. Juist als het nog wel lukt. Bekijk hier de stappen die je kunt zetten.

De hulp van anderen accepteren
Als je zorgt voor iemand met dementie, ben je mantelzorger. Ja, ook als je niet met die persoon in één huis woont. En ook als je niet elke dag helpt, maar af en toe boodschappen doet. Mantelzorgen kan zwaar zijn. Zeker als je zelf werkt, is het belangrijk dat je hulp van anderen accepteert.

Je denkt misschien: ‘Ik red het wel.’ Of: ‘Voorlopig heb ik geen hulp nodig.’ Die denkfout maken veel mantelzorgers. Achteraf zeggen zij vaak: had ik maar eerder hulp geaccepteerd. Dat is niet alleen voor jezelf fijn, maar ook voor de persoon voor wie jij zorgt. Hij of zij krijgt dan veel meer tijd om te wennen aan de hulp van die ander. Die hulp hoeft niet meteen heel veel te zijn. Een keertje boodschappen doen is ook al heel fijn.

Wil je weten hoe je anderen kan betrekken? Lees ook eens het artikel ‘Samen met familie en vrienden zorg, hulp en bezoek organiseren’.

Mantelzorg bespreken met je werkgever

Het is belangrijk dat jouw werkgever op de hoogte is van jouw situatie. Misschien vind je het lastig om erover te praten op het werk. Omdat je werk en privé gescheiden wil houden. Omdat je het gevoel hebt dat je je collega’s belast.

Maar juist voor jouw werkgever is het heel belangrijk om te weten. Je bent namelijk niet de enige. Eén op de vier werknemers in Nederland combineert werk met zorgen voor iemand (bron: Werkenmantelzorg.nl).

Vijf redenen om op je werk te vertellen dat je mantelzorger bent

1. Jouw werkgever wil dat je gezond blijft
   Gezond blijven is niet alleen voor jou fijn. Ook voor de baas. Werknemers die werk en mantelzorg goed kunnen combineren, ervaren 5x minder gezondheidsklachten en melden zich 8x minder vaak ziek (bron: nl).
2. Als je niets zegt en hard doorwerkt, loop je het risico op een burnout.
   Je vakantiedagen en het weekeinde gebruik je dan niet om uit te rusten, maar om te zorgen. En dat is niet alleen voor jou vervelend, maar ook voor de organisatie. Een medewerker die uitvalt door een burn-out is gemiddeld 300 dagen afwezig. Dit kost ongeveer 250 euro per dag (bron: nl).
3. Je werkgever wil een goede werkgever zijn.
   Personeel is schaars. Als jouw werkgever jou de ruimte geeft om te zorgen voor een ander, is dat uiteindelijk hele goede reclame voor de organisatie. Want jij bent niet de enige. Steeds meer werknemers zullen de komende jaren de zorg voor iemand dragen. Voor een zieke partner, een familielid of een vriend(in). Die mensen zijn tegelijkertijd keihard nodig op de arbeidsmarkt. Zij kiezen liever voor een werkgever die hen de tijd en de ruimte geeft om voor iemand te zorgen.
4. Er zijn wetten, regels en handige oplossingen voor het combineren van werk en zorg.
   Jouw werkgever heeft veel mogelijkheden om jou te ondersteunen. Daar zijn namelijk wetten en regels voor. Er zijn:- Regels en wetten die landelijk gelden (voor iedereen).
   – Regels die alleen gelden voor jouw type werk of alléén voor de organisatie waar jij werkt. Die staan in de collectieve arbeidsovereenkomst voor jouw beroep, of in je eigen arbeidscontract.

   Lees meer over de regelingen onder het kopje ‘Verlof, ondersteuning? Deze regelingen zijn er als je in loondienst werkt’.

5. Je collega’s begrijpen je beter
   Hoe reageer je zelf als een collega vertelt dat het thuis even moeilijk is? Precies, met begrip. Als jij je collega’s op de hoogte houdt, zullen ze ook begrijpen dat je soms minder goed bereikbaar bent of hun mail pas ’s avonds beantwoordt, in plaats van overdag.

Verlof, ondersteuning? Deze regelingen zijn er als je in loondienst werkt:
Als je in loondienst bent, zijn er veel manieren om je werk met mantelzorg te combineren. Wij zetten ze op een rijtje.

 

• Calamiteitenverlof

Wat is het?
Calamiteitenverlof zijn vrije uren die je kunt opnemen als er iets aan de hand is. Bijvoorbeeld als thuis de waterleiding is gesprongen. Of als er iemand is overleden in je familie. Ook krijg je calamiteitenverlof als je naar het ziekenhuis moet en dit niet buiten werktijd kan.

 

Voordelen:

• Je werkgever mag jou verzoek voor calamiteitenverlof niet weigeren, als er echt iets aan de hand is.
• Je salaris wordt doorbetaald, behalve als in de collectieve arbeidsovereenkomst (cao) van jouw beroep iets anders staat.
• Je kunt een paar uur opnemen of enkele dagen.

Nadelen:

Meestal niet meer dan een paar dagen. Calamiteitenverlof is bedoeld om de eerste zaken te regelen na een noodgeval.

• Kortdurend zorgverlof

Wat is het?
Na calamiteitenverlof kun je kortdurend zorgverlof aanvragen. In 12 maanden tijd heb je recht op twee periodes zorgverlof. Zo’n periode is gelijk aan je werkweek. Dus als jij 24 uur per week werkt, heb je in een jaar tijd recht op 48 uur zorgverlof. De periode van 12 maanden gaat in op de dag dat je het kortdurend zorgverlof voor het eerst gebruikt.

Let op: het kan dat jouw werkgever andere afspraken heeft over kortdurend zorgverlof. Die gaan vóór de bovenstaande afspraken.

Voordelen:

• Je salaris wordt voor 70% doorbetaald.
• Je werkgever mag jouw kortdurend zorgverlof alleen weigeren als jouw afwezigheid het bedrijf in gevaar brengt.

Nadelen:

• Je salaris wordt voor 70% doorbetaald.
• Je kunt maximaal 2 keer twee werkweken aan uren kortdurend zorgverlof opnemen.

• Langdurig zorgverlof

Wat is het?
In een periode van 12 maanden mag je zes keer langdurig zorgverlof aanvragen. Per keer heb je recht op het aantal uur dat je per week werkt. Je overlegt met je werkgever over de verdeling van die uren.

Let op: het kan dat jouw werkgever zelf andere regels heeft over langdurig zorgverlof. Die gaan vóór de bovenstaande afspraken.

Voordelen:

• Je werkgever mag niet zomaar weigeren, alleen als jouw afwezigheid het bedrijf in gevaar brengt.
• Je werkgever moet uiterlijk een week vóór de eerste dag van het zorgverlof reageren. Reageert je werkgever niet, dan gaat je zorgverlof automatisch van start.

Nadelen:

• Je moet langdurig zorgverlof al eerder aanvragen. Namelijk 2 weken voordat het ingaat. Dat doe je schriftelijk (in een e-mail).
• Als je het aanvraagt, moet je uitleggen wie de verzorging nodig heeft, wanneer het ingaat en hoe lang het gaat duren.
• Je werkgever mag om extra informatie vragen vóór je langdurig zorgverlof is goedgekeurd.
• Je krijgt geen salaris doorbetaald. (Of wel: dat staat dan in de collectieve arbeidsovereenkomst (cao) van jouw beroep of je eigen arbeidscontract.

 

• Wet Flexibel werken

Wat is het?
De Wet Flexibel werken geeft je het recht om jouw werk flexibel in te delen. Je kunt bijvoorbeeld regelen dat je ’s avonds wat langer doorwerkt, zodat je ’s ochtends tijd hebt voor zorg. Of je spreekt af dat je een deel van de week thuis mag werken, als dat mogelijk is in jouw beroep. Je schrijft een brief of e-mail naar je werkgever waarin je een verzoek doet. Je schrijft hoe jij jouw uren wil indelen en op welke plaatsen je je werk uitvoert.

Voordelen:

• Je kunt in overleg met je werkgever een plan maken dat voor jullie allebei goed werkt.
• Als het op papier staat, zijn de afspraken een jaar geldig.

Nadelen:

• Je moet minimaal 26 weken in dienst zijn om in aanmerking te komen.
• Je salaris wordt niet doorbetaald zoals je gewend was. Je krijgt alleen de uren betaald die je hebt gewerkt. Als je minder verdient, heb je misschien recht op (extra) toeslagen. Zoals huurtoeslag, zorgtoeslag of kinderopvangtoeslag. Dit kun je uitzoeken bij de 
• Als je minder uren werkt, kan een uitkering zoals WW (bij werkloosheid) of WIA (bij ziekte) lager uitvallen.
• Je moet minimaal 2 maanden vooraf je verzoek indienen.
• De wet geldt niet voor bedrijven met minder dan 10 werknemers.
• Over je onbetaalde uren bouw je geen vakantiedagen op.
• Het kan gevolgen hebben voor je pensioen. Maar dat verschilt per werkgever.

 

• Wet maatschappelijke ondersteuning

Wat is het?
De Wet maatschappelijke ondersteuning (wmo) is bedoeld om iedereen zo lang mogelijk zelfstandig thuis te laten wonen. Dat kan soms alleen met hulp. Die hulp kun je aanvragen bij de gemeente waar je woont. Voorbeelden van hulp via de wmo zijn:

• Huishoudelijke hulp
• Aanpassingen in huis, zoals een traplift
• Ondersteuning voor jou als mantelzorger, bijvoorbeeld een vervanger als jij even rust nodig hebt.
• Vervoer, bijvoorbeeld naar dagbesteding
• Dagbesteding

Maar er zijn meer dingen die je kunt krijgen dankzij de wmo. Je kunt bij jouw gemeente een afspraak maken bij het wmo-loket. Daar kunnen ze je vertellen waar jij recht op hebt.

Voordelen:

• Je kunt bij jouw eigen gemeentehuis terecht om de hulp te regelen en vragen te stellen.
• Soms krijg je geld om jouw hulp van te betalen (persoonsgebonden budget)
• Andere keren krijg je de zorg of hulp direct. Dan betaalt de gemeente de rekening.

Nadelen:

• Soms moet je een eigen bijdrage betalen.

 

• Zorgverzekering

Wat is het?
Iedereen in Nederland heeft een zorgverzekering. Je betaalt elke maand een premie. En als je ziek wordt of hulp nodig hebt, wordt dat (voor een deel) vergoed. Bijvoorbeeld als je naar de huisarts moet. Je betaalt verplicht een basispremie, als je meer wilt omdat je verwacht veel zorg nodig te hebben, kun je je extra verzekeren.

Voordelen:

• Veel zorgverzekeraars hebben hulp voor mantelzorgers. Kijk daarvoor bij jouw verzekeraar.

Nadelen:

• Niet alles wordt vergoed, dat verschilt per verzekeraar.

 

• Samen met je werkgever een eigen plan maken

Wat is het?
Soms weet je zelf het beste wat je nodig hebt. En kun je dat prima overleggen met je werkgever. Dat heet dan een ‘maatwerkoplossing.’ Een oplossing die bij jouw leven past én waar ook de baas blij van wordt. Je maakt zelf afspraken. Denk bijvoorbeeld aan:

• Eerder of later beginnen met werken
• Langere pauzes
• Werken op andere tijden of dagen
• Je uren verdelen over minder dagen (bijvoorbeeld vier dagen van 9 uur).
• Tussendoor even naar huis mogen

Voordelen:

• Je kunt precies invullen wat jij nodig hebt.
• Je hoeft (meestal) geen officiële brief of mail te schrijven die aan regels moet voldoen.
• Je hoeft niet weken of maanden van tevoren een verzoek in te dienen
• Je praat erover met je werkgever en kan altijd nog aanpassingen doen als dat nodig blijkt.

Nadelen:

• Als je het niet goed vastlegt, kan je later discussie krijgen. Zorg dus dat je op papier zet wat jullie afspraken zijn.

• Tips voor als je zzp’er bent en voor iemand zorgt

Heb je een eigen bedrijf? Zorgen voor iemand met dementie kan ook dan zwaar zijn. Natuurlijk, je hebt de vrijheid om je eigen tijd in te delen. Maar voor jou betekent een uur niet werken, een uur niet verdienen. De regelingen die je hebt als je in loondienst werkt, heb je niet als je zelfstandig werkt. Wat kun je wel doen? Lees onze tips:

1. Praat met de casemanager
   Iedereen met dementie heeft recht op een casemanager. Die geeft advies en weet welke zorg jullie kunnen krijgen. Hij of zij kan jullie verder helpen.
2. Vraag hulp aan je gemeente bij het wmo-loket
   Maak een afspraak met het wmo-loket van de gemeente en leg jullie situatie voor. Wmo staat voor Wet maatschappelijke ondersteuning. Die wet is bedoeld om iedereen zo lang mogelijk thuis te laten wonen. Iemand met dementie heeft vaak recht op hulp. Bijvoorbeeld hulp in de huishouding.Als je kunt regelen dat jouw naaste met dementie (extra) hulp krijgt, hou jij tijd over.
3. Kijk of je recht hebt op persoonsgebonden budget
   Persoonsgebonden budget (pgb) is een geldbedrag dat iemand met dementie krijgt om zorg te kunnen kopen. Hij of zij mag daar een professionele zorgverlener van betalen, maar ook een familielid, partner, vriend of kennis. Je regelt dit ook via het wmo-loket van je gemeente. Meer over het persoonsgebonden budget lees je op de website van MantelzorgNLVoordelen:
   – Je hebt tijd en geld om zelf te zorgen. Of om iemand anders te regelen voor de zorg.
   – Je kunt zelf beslissen op welke momenten de zorg wordt gegeven.

   ​​Nadelen:
   – PGB moet je aanvragen en je krijgt het niet zomaar.De persoon voor wie je zorgt moet eerst een ‘indicatie’ krijgen.
   – Je wordt niet doorbetaald als je ziek bent.
   – Je bouwt geen pensioen op.
   – Je hebt geen recht op een uitkering als het pgb stopt.
   – Je moet veel zelf regelen.

4. Kijk welke steun er bestaat in jouw gemeente of regio.
   Als jij zorgt voor iemand met dementie, ben je mantelzorger. Bij veel gemeenten kun je dat ook laten vastleggen. Je krijgt dan soms een presentje of een leuk extraatje.Heel veel organisaties doen iets voor mantelzorgers. Een overzicht per gemeente vind je op de website van MantelzorgNL.

Mantelzorg combineren met een uitkering

Heb je een ww- of bijstandsuitkering en wordt de zorg zwaarder? Verplicht solliciteren hoeft dan soms niet meer. Op de pagina over ww- of bijstandsuitkering van MantelzorgNL lees je hier meer over. Neem contact op met jouw gemeente of het UWV. Zij kunnen je vertellen of je wel of niet moet blijven solliciteren.

bron; dementie .nl