Wat is Lewy body dementie (Lbd)?

Net als bij andere vormen van dementie zorgt ook Lewy body dementie voor hersenschade. Eén van de verschillen is dat Lewy body dementie heel diep in de hersenen begint: in de hersenstam. De oorzaak bij deze vorm van dementie is de ophoping van een eiwit.

In dit artikel

• Algemene informatie over Lewy body dementie
• Symptomen Lewy body dementie
• Lewy body dementie en de ziekte van Parkinson
• Oorzaken van Lewy body dementie
• Tips bij het dagelijks leven met Lewy body dementie
• Behandeling Lewy body dementie
• Is Lewy body dementie erfelijk?

Algemene informatie over Lewy body dementie
Lewy body dementie is minder bekend dan andere vormen van dementie, zoals Alzheimer. Bij Lewy body dementie slaan bepaalde eiwitten neer in de hersenen. Er ontstaan klompjes in de hersencellen. De klompjes zorgen dat de hersencellen steeds minder goed werken en uiteindelijk afsterven.

De lichaampjes duiken als eerste op in de hersenstam. Van daaruit verspreiden ze zich naar andere delen van de hersenen. Ze veroorzaken steeds meer problemen. Zo ontstaat deze vorm van dementie. Ongeveer 10% van de mensen met dementie heeft Lewy body dementie. In Nederland zijn er ongeveer 30.000 mensen met Lewy body dementie.

Symptomen Lewy body dementie
De symptomen kunnen voor iedereen anders zijn. Ook kun je de ene dag veel symptomen hebben en de andere dag minder. Zelfs per uur kan dat verschillen.

Lewy body dementie is niet altijd gemakkelijk te herkennen. Zeker in het begin lijkt het erg op de ziekte van Alzheimer. Ook zijn er veel overeenkomsten met de ziekte van Parkinson. Daarvan zijn de kenmerken (onder meer) trillende spieren, stijfheid en een gebogen lichaamshouding.

Lewy body dementie begint langzaam. Vaak werkt het geheugen nog goed, maar merk je dat er iets mis is door:

• Trage reacties op vragen en opmerkingen
• Vaak in gedachten afdwalen
• Moeite met plannen maken
• Steeds minder ‘actie’. Er moet iets gebeuren, maar je begint er niet aan.
• Lastig om afstanden tot voorwerpen in te schatten (ruimtelijk inzicht)
• Soms verward, soms gaat het weer even goed

In de loop van de tijd komen er klachten bij. Denk bijvoorbeeld aan:

• Een stijve romp en stijve armen en benen
• Traag bewegen
• Een emotieloos gezicht (een vlakke gezichtsuitdrukking)
• Zachter praten
• Anders praten: steeds meer op één toon (monotoon)
• Sombere en depressieve gevoelens
• Dingen zien die er niet zijn (hallucinaties). Dat kan heel eng zijn.

Wil je meer lezen over het verloop van Lewy body dementie? Lees dan het artikel Het verloop van Lewy body dementie.

Lewy body dementie en de ziekte van Parkinson
Lewy body dementie heeft veel raakvlakken met de ziekte van Parkinson. Wie Lewy body dementie heeft, krijgt ook verschijnselen die bij Parkinson horen. Dat komt omdat de twee ziekten sterk samenhangen. In beide gevallen gebeurt er hetzelfde in de hersenen. Er vormen zich schadelijke klompjes eiwitten. Of je dan Lewy body dementie hebt of de ziekte van Parkinson, ligt aan de volgorde van de verschijnselen.

• Je hebt Lewy body dementie als je eerst dementie hebt en pas na een jaar of langer problemen krijgt met bewegen en je evenwicht bewaren.
• Je hebt Parkinson dementie als je eerst problemen met bewegen en je evenwicht hebt. Pas later (minimaal een jaar) krijg je ook verschijnselen van dementie.

Wil je meer lezen over de ziekte van Parkinson? Lees dan het artikel Wat is de ziekte van Parkinson?

Oorzaken van Lewy body dementie
Zowel bij mensen met Lewy body dementie als bij mensen met de ziekte van Parkinson komen in de hersenen zenuwcellen voor met zogenoemde Lewy lichaampjes. Dit zijn een soort abnormale verdikkingen die worden opgebouwd uit eiwitten.

Bij mensen met Lewy body dementie gaat het vooral om het deel van de hersenen dat de ‘automatische’ functies van het lichaam regelt. Zoals de bloeddruk, de hartslag, zweten en plassen. De ziekte komt wel eens in families voor. Helaas is er nog weinig bekend over erfelijkheid. Daar wordt onderzoek naar gedaan.

Wil je meer lezen over erfelijkheid? Lees dan het artikel Erfelijkheid bij dementie.

Tips bij het dagelijks leven met Lewy body dementie

• Houd in een boekje bij wat er verandert. De arts kan die informatie gebruiken.
• Houd goed bij of bepaalde medicijnen de klachten erger maken.
• Gaat lezen minder goed? Probeer eens een luisterboek.
• Verdwalen is een kenmerk van de ziekte. Lees hoe je daar mee om kunt gaan.
• Deze tips zijn afkomstig van het Verwey-Jonker Instituut. Lees de gids over Lbd.

Behandeling Lewy body dementie

Lewy body dementie is helaas (nog) niet te genezen met medicijnen. Maar sommige symptomen kun je verminderen met medicijnen, therapie of door aanpassingen in het dagelijks leven.

Medicijnen:

• Cholinesteraseremmers, zoals rivastigmine (ook wel Exelon). Bij sommige patiënten kan dit helpen om het geheugen tijdelijk te verbeteren. Het kan helpen om de aandacht vast te houden. Tot slot helpen ze (soms) tegen hallucinaties. Helaas niet bij iedereen. En vaak is het effect tijdelijk.
• Bij hallucinaties kan een klein beetje van het medicijn clozapine helpen. Dit is een zwaar medicijn. Een arts die het voorschrijft, moet ook vaak het bloed controleren. Een nadeel is dat clozapine (en bovenstaande cholinesteraseremmers) voor bijwerkingen kan zorgen.
• Bij depressie of angst kunnen sommige soorten antidepressiva helpen.
• Bij slaapproblemen, zoals heel heftig dromen en daarbij flink bewegen, kan clonazepam of melatonine helpen.

Voor alle medicijnen geldt: overleg altijd met de arts.

Naast medicijnen zijn er meer manieren om het leven met Lewy body dementie te verbeteren:

• Soms kan therapie helpen. Dat ligt heel erg aan de soort klachten die je hebt. Bij de één helpt fysiotherapie heel goed, voor een ander is logopedie (hulp bij het spreken) fijn. Ook ergotherapie, cognitieve therapie of gedragstherapie kunnen helpen.

Wil je meer weten over Lewy body dementie? Kijk dan ook eens op lewy.nl.

Is Lewy body dementie erfelijk?
Lewy body dementie is meestal niet erfelijk. Dit betekent dat de kans op erfelijkheid heel klein is, maar niet is uit te sluiten. Dit komt doordat de oorzaken van mogelijke erfelijkheid nog niet zijn ontdekt.

Er wordt wel onderzoek gedaan naar de oorzaken van Lewy body dementie en erfelijkheid. Bijvoorbeeld in het Erasmus MC in Rotterdam. Daar onderzoeken ze welke genen en eiwitten een rol spelen bij het ontstaan van de ziekte. Dit onderzoek is nog volop bezig.

Bron; dementie.nl